Tekstil, üreticisinden tüketicisine kadar uzanan zincir boyunca haksızlıkların ve ağır çalışma koşullarının var olduğu bir sektör. Bangladeş’te ayda 38 Dolara giysileri üreten işçiden, 15 saat çalışan depo emekçisine; lojistikten, görev tanımı belli olmayan mağaza çalışanına kadar sömürü kendisini gösteriyor.
H&M’nin risk ve fırsatları değerlendirerek 2011 yılında imza attığı Sürdürülebilirlik Protokolü, hem bu alanlardaki “insan hakları”nı gözeteceğini hem de bu alanların doğaya zararını denetleyeceğini öne sürüyor. Kapsayıcılık, çeşitlilik, şeffaflık, dönüştürülebilirlik gibi iddialarla yola çıkan H&M; 1 milyondan fazla tekstil işçisinin kurtuluşunu “demokratik” yollarla seçilmiş temsilcilerinde veya bir kağıttan ibaret İnsan Hakları Politikaları’nda görüp “daha adil bir tekstil”in mümkün olacağını söylüyor. Söylenecek tek bir şey var ki: Daha adil bir tekstil yoktur çünkü düzenin kendisi adil değildir. Bu düzen değişmeden bu tekstil de değişmeyecektir.
Kapsayıcılığı ve çeşitliliği tüketici trendlerini karşılama kaygısı kadar, şeffaflığı ve çevreciliği kârının devamlılığını sağlama isteği kadar var olan hazır giyim firmaları; ‘sürdürülebilirlik’ açılımıyla güvenoyu bekliyorlar. Ekonomi, toplum ve çevreyi birleştirdiğini iddia eden “modadaki devrim”; sürdürülebilirlik, imaj rekabetinden veya enerji maliyetini düşürme kaygısından öteye geçemiyor. Kâr ve rekabeti yeniden üreten bu düzen içerisinde bir şeylerin değiştirilemeyeceği çok açık. İnsanın da doğanın da kurtuluşu sömürünün olmadığı bir düzenden geçiyor.
 H&M’ nin “Let's change. In every detail.” (Her Ayrıntıda Değiştirelim.) isimli “reklam” filmini bir de hafızalarımızı tazeleyerek izleyelim istedim. Keyifli seyirler…